Leader jest oddolnym, partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, realizowanym przez Lokalne Grupy Działania (LGD), polegającym na opracowaniu przez społeczność wiejską Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR) oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów, łączących zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne itp.
Celem tej osi jest przede wszystkim budowanie kapitału społecznego wsi poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do tworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Lokalne Grupy Działania to partnerstwa składające się z przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego, społecznego.

Program Leader realizowany w Europie od 1991 roku, a w Polsce od 2004 roku jest częścią większego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich – PROW, określony jako tzw. Oś 4 – Leader w tym Programie. PROW jest jednym z kilku tzw. programów operacyjnych, które określają sposób wykorzystania środków unijnych w Polsce i dotyczy rozwoju obszarów wiejskich i małych miast.

Do tworzenia i działania lokalnych grup działania stosuje się przepisy o stowarzyszeniach,
z tym że:
• członkiem zwyczajnym lokalnej grupy działania mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, w tym jednostki samorządu terytorialnego;
• nadzór nad lokalnymi grupami działania sprawuje marszałek województwa;
• lokalne grupy działania mogą prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji lokalnej strategii rozwoju i w zakresie określonym w ich statutach;
• obligatoryjnym organem lokalnej grupy działania jest rada, wybierana przez walne zebranie członków spośród jego członków, do której wyłącznej właściwości należy wybieranie projektów, które mają być realizowane w ramach opracowanej strategii;
• co najmniej połowę członków rady lokalnej grupy działania stanowią partnerzy gospodarczy i społeczni, z tym że członek rady nie może być równocześnie członkiem organu kontroli wewnętrznej LGD ani jej zarządu.

Wybór LGD do realizacji strategii odbywa się w drodze konkursu ogłaszanego przez samorząd województwa.
W ramach osi LEADER pomoc jest przyznawana na następujące działania:
4.1. Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju;
4.2. Wdrażanie projektów współpracy (współpraca międzyregionalna i międzynarodowa);
4.3. Funkcjonowanie lokalnej grupy działania (projekty szkoleniowe, promocyjne i koszty bieżące funkcjonowania LGD).

Społeczność wiejska danego obszaru, określonego przez nią dobrowolnie, powołuje organizację – specjalne stowarzyszenie zwane Lokalną Grupą Działania – LGD. Ta organizacja opracowuje Lokalną Strategię Rozwoju – LSR. W tej Strategii LGD zawiera, jakie rodzaje projektów preferuje dla jej realizacji, określa sposób oceny projektów. Później po zatwierdzeniu Strategii przez Urząd Marszałkowski, zbiera projekty od Beneficjentów, dokonuje oceny ich zgodności ze Strategią, wybiera projekty do dofinansowania, ustala listy projektów wg określonych przez siebie w Strategii kryteriów oceny i przekazuje listy do odpowiednich instytucji wdrożeniowych, gdzie projekty, w kolejności podanej na listach, poddawane są tylko ocenie formalnej (w przypadku braków, Beneficjent wzywany jest do ich uzupełnienia), a następnie zawierane są umowy z Beneficjentami.
LGD będzie zbierać projekty od potencjalnych Beneficjentów, oceniać je i przekazywać instytucjom wdrożeniowym, ale będzie też dysponować środkami na wspieranie potencjalnych Beneficjentów w przygotowaniu projektów, ich rozliczeniu itp.. Środki, osobne od tych, przeznaczonych na projekty Beneficjentów, LGD otrzyma na swoją działalność biurowo-administracyjną i działalność szkoleniowo-doradczą w 100%. LGD otrzyma też w 100%, osobne środki na realizacje tzw. „projektów współpracy”, realizowane wspólnie z innymi LGD w kraju i zagranicą.

Zobacz artykuł >>>