ul. T. Kościuszki 64,
32-090 Słomniki

+48 12 380 10 61
biuro@jurajskakraina.pl

Willa "Koziarnia" - Obserwatorium Sejsmologiczne w Sąspowie

.

arch drew koziarnia

Jedyny zachowany na terenie gminy Jerzmanowice-Przeginia dwór ziemiański. Budynek o formie charakterystycznej dla okresu 20-lecia międzywojennego nawiązujący do tzw. "stylu dworkowego" i malowniczych rozwiązań "stylu narodowego". Budynek w rzucie zbliżonym do prostokąta, z ryzalitami od strony frontowej, zasadniczo parterowy z użytkowanym poddaszem i piętrem w części południowej (ryzality, facjata), o rozczłonkowane, malowniczej bryle (ryzality i facjaty oraz lukarny w strefie dachu). Elewacje tynkowane, z zaakcentowaną partią cokołową przyziemia, profilowanymi opaskami otworów okiennych i drzwiowych oraz profilowanym gzymsem podokapowym. Otwory okienne i drzwiowe prostokątne i zamknięte półkoliście z nową stolarką. Dachy dwu i czterospadowe, kryte dachówką ceramiczną. Główne wejście poprzedzone schodami i drewnianym gankiem - loggią złożoną z ozdobnie wyciętych filarków z mieczami ukształtowanym na arkady podcienia.

W budynku znajduje się Obserwatorium Sejsmologiczne. Zostało założone w 1990 roku. Ojcowskie Obserwatorium kontynuuje prace Obserwatorium Sejsmologicznego IGF PAN na Wawelu i jeszcze wcześniejszej pierwszej Stacji Sejsmologicznej założonej w Krakowie w 1903 roku przez znakomitego polskiego geofizyka, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Maurycego Piusa Rudzkiego. Miejsce lokalizacji podyktowane jest brakiem zakłóceń pochodzących od zurbanizowanych miast. Odległość tego miejsca od centrum Krakowa to około 30 km. Ruch miejski Krakowa, zakłócający pracę urządzeń, zmusił Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk do przeniesienia stacji sejsmicznej ze wzgórza Wawelskiego do spokojnej doliny Ojcowskiego Parku Narodowego.

Aparatura pomiarowa została zainstalowana wewnątrz jaskini "Koziarnia". Na betonowej podstawie połączonej bezpośrednio ze skałą ustawiona jest sejsmiczna aparatura pomiarowa. Jest to komplet sejsmometrów SM-3, które służą do rejestracji pokazowej wstrząsów lokalnych oraz nowoczesny sejsmometr STS-2 dający możliwość rejestracji zjawisk dalekich i lokalnych. Sygnał sejsmiczny przekazywany jest światłowodem do stacji sejsmicznej w budynku obserwatorium.

W jaskini udostępnionej Instytutowi Geofizyki przez Dyrekcję Ojcowskiego Parku Narodowego rozpoczyna się proces rejestracji trzęsień ziemi – z Kalifornii, Japonii, Chin, Turcji, Włoch, z każdego ogniska trzęsień na kuli ziemskiej. Dzieje się tak nieprzerwanie od 1990 roku dzięki dobrej współpracy Instytutu Geofizyki PAN i Dyrekcji Ojcowskiego Parku Narodowego i trwać będzie jeszcze długie lata dla dobra nauki polskiej i światowej.

Źródło: gmina Jerzmanowice-Przeginia